علیرضا زرین‌دست چگونه فیلمبردار شد؟ | سینمای بدون سقوط را آرزو دارم | نسل من تلاشگر بود و نسل فعلی طلبکار
تاریخ انتشار: ۲۷ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۸۹۵۹۹
به گزارش همشهری آنلاین، بیش از ۶۳ فیلم را اولین‌بار او از پشت ویزور دوربین دیده است. فیلمبرداری که سال ۱۳۲۴ در تبریز به دنیا آمد، خیلی زود همراه خانواده‌اش به تهران مهاجرت کرد و تحت تأثیر دو برادر بزرگ‌ترش به سمت سینما کشیده شد. اما آنچه او و تعداد کمی چون او را در سینمای ایران متمایز می‌کند این است که در دهه‌ای به عنوان فیلمبردار به سینمای ایران پا گذاشت که فیلمبرداری به این معنا در سینمای ایران مطرح نبود و به قول خودش استادش کسی بود که: «شنیدن رادیو از فیلمبرداری فیلمی که دوربینش را برای آن روشن می‌کرد مهم‌تر بود».
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سینما برای شما از کجا آغاز می‌شود؟
علیرضا زرین‌دست: اولین تصاویر مانده در ذهن من از فیلم و سینما نیست اما به‌شدت متصل به رابطه‌ام با سینماست. این تصاویر را از زمانی به یاد دارم که پشت دست برادر بزرگم (حسن) می‌نشستم و او پرتره‌های طبیعت بی‌جان را از روی نقاشی‌های نقاشان بزرگ جهان که عموماً روس بودند، کپی می‌کرد تا بفروشد.
کدام تابلو خیلی تصویرش در خاطرتان مانده است؟
زرین‌دست: یکی از تصاویری که هیچ‌وقت از ذهنم پاک نمی‌شود اثری از ایوان آیوازوفسکی است. تصویری از جنگلی با یک درخت تنومند شکسته که چند خرس روی آن بازی می‌کنند. شاید برادرم این اثر را ده‌ها بار کشید و فروخت. تا ۱۲ سالگی این مهم‌ترین تصویر زندگی‌ام بود.
و اولین تصاویری که از فیلم‌ها در ذهنتان مانده؟
زرین‌دست: مربوط است به فیلم‌هایی که ندیدم! چون برادر بزرگم عادت داشت شب که با برادر و خواهرها در یک اتاق جمع می‌شدیم، فیلمی را که در سینما دیده بود با جزئیات برایمان تعریف می‌کرد. این اولین فیلم‌هایی بود که درواقع من در تخیلم می‌دیدم. چون برادرم بسیار استعداد و ذهن خوبی برای تعریف‌کردن فیلم‌ها داشت و من واقعاً متأسفم که هیچ‌وقت مسیرش به سینما کشیده نشد چون کارگردان فوق‌العاده‌ای می‌شد. او حتی اصول سانسور را هم رعایت می‌کرد. بعدها که بزرگ شدم همه‌ی آن فیلم‌ها را پیدا کردم و دیدم.
شما خودتان هم استعداد فیلم تعریف‌کردن به همین خوبی را دارید؟
زرین‌دست: بله. تقریباً خیلی خوب می‌توانم آنچه را دیده‌ام یا در ذهنم است تعریف کنم. در بسیاری از کارهایی که فیلمبرداری می‌کنم فیلمنامه را که می‌خوانم تصویری را که در ذهنم ساخته می‌شود برای کارگردان می‌گویم و معمولاً هم استقبال می‌کند. این را مدیون تأثیری هستم که برادرم روی من گذاشت. مثلاً او مشترک کتاب هفته بود که هر ۱۵ روز یک‌بار کتاب جدیدی منتشر می‌کرد و من آن را از پستچی می‌گرفتم و قبل از برادرم می‌خواندم. بیشتر آثار دیکنز بود و جان اشتاین‌بک و همینگوی که همه را همان سال‌ها خواندم.
بالاخره شما کی پایتان به سینما باز شد؟
زرین‌دست: ۱۳ سالگی بود که دیگر برادرم برای کار به شهرستان رفت و من هم به سنی رسیدم که می‌توانستم بروم سینما. فیلم‌هایی مثل شاهین مالت و کازابلانکا و همشهری کین و... را که برادرم تعریف می‌کرد دیدم.
از فیلم‌های ایرانی کدام را به خاطر دارید؟
زرین‌دست: خب آن موقع فیلم داخلی که هنوز چندان ساخته نمی‌شد و از اواخر دهه‌ی ۳۰ و اوایل ۴۰ بود که کسی مثل خاچیکیان یک نوع فیلمفارسی‌سازی را شروع کرد، که بعد شاخص‌ترینشان شد گنج قارون. یادم است فیلم ضربت مرحوم خاچیکیان را یک روز جمعه در سینماسپیده دیدم. صف تا وسط‌های میدان انقلاب رسیده بود و من از روی سر مردم خودم را به گیشه رساندم و یک بلیت گرفتم!
پس برادر بزرگ‌ترتان بیشترین نقش را در اینکه به سینما بپیوندید داشت.
زرین‌دست: من خیلی مورد الطاف الهی بودم که دور و اطرافم آدم‌هایی بودند که چنین تأثیراتی در زندگی‌ام گذاشتند. مثل برادر بزرگ‌ترم و بعدتر محمد یا دوستانی مثل پرویز نوری و هوشنگ گلمکانی که در ساخته‌شدن شخصیت حرفه‌ای‌ام نقش مهمی داشتند. مثلاً نوری روی سومین کاری که فیلمبرداری می‌کردم (خداحافظ رفیق) نقدی نوشت که آن‌قدر برایم تأثیرگذار بود که متن آن را تقریباً از حفظ هستم. تیترش یادم هست که زده بود: «خوش‌آتیه!» اما خانواده مطمئناً نقش مهمی در جذب افراد به حرفه‌شان دارد. شاید اگر پدر من فرش‌فروش بود حالا من فیلمبردار نبودم.
و کارگردان‌شدن برادرتان قبل از شما چقدر باعث شد کارگردان نشوید و فیلمبردار شوید؟
زرین‌دست: او همه‌ی تلاشش را کرد که من فیلمبردار شوم چون پیش خودش می‌گفت بهتر است یک فیلمبردار کنار دستش داشته باشد. البته من و محمد هردو در دوره‌ای از زندگی عکاسی می‌کردیم و خب این هم در فیلمبردارشدنم در کنار تأثیر نقاشی‌های برادرم روی من و اینکه خودم هم در دوره‌ای نقاشی می‌کردم و می‌فروختم، بی‌تأثیر نبود.
فکر نمی‌کردید فیلمبردارها در سینما حقشان را بابت سهمی که در فیلم دارند نمی‌گیرند؟
زرین‌دست: خب من بارها دل‌شکسته شده‌ام و امسال هم به خاطر ملکه و نادیده‌گرفته‌شدنش بسیار بیشتر. اما برخی فیلمبردارها هم بیش از حقشان به موقعیت و جایزه رسیده‌اند. اما قضاوت مردم نقش مهمی این میان دارد. من خیلی مواقع به خاطر فیلمی از سوی مردم تحسین شدم که جایزه‌ای بابتش نگرفتم.
جایزه‌گرفتن مهم است؟
زرین‌دست: هنرمند اصلا برای لحظاتی زندگی می‌کند که انتظار دارد بزنند روی شانه‌اش و بگویند ما کارت را دیدیم و تحسینت می‌کنیم. برای همین نقاش‌ها دوست ندارند کارشان را بفروشند. من خیلی از فیلم‌هایی را فیلمبرداری کرده‌ام که جزو تاریخ سینماست اما بابتشان جایزه نگرفته‌ام. اما به‌هرحال هنرمند دوست دارد ببیند مورد اعتناست. اغلب هنرمندان تنها هستند و نزدیک‌ترین کس به آنها شغلشان است. دوست دارند کسِ نزدیکشان دیده شود.
درنهایت سلیقه‌ی علیرضا زرین‌دست کدام نوع سینماست؟
زرین‌دست: سینمایی که تماشاگر را به وجود قهرمان معتقد کند. قهرمان نمادی از خوبی‌ها و برکات انسانی است که خیلی از لحظات از حق خودش می‌گذرد و راهی برای سرنوشت دیگران باز می‌کند.
و چندتا از این فیلم‌ها؟
زرین‌دست: خیلی زیاد است اما مثلاً شجاعان که یک فیلم وسترن است با بازی گریگوری پک یا کسی آن بالا مرا دوست دارد که سرگذشت یک بوکسور معروف است. یا بیلیاردباز، لارنس عربستان، دکتر ژیواگو، ...
از معاصرها؟
زرین‌دست: رودخانه‌ی میستیک؛ فیلم‌های کلینت ایستوود.
سینمای ایران؟
زرین‌دست: سازدهنی، دایی‌جان ناپلئون، گاو، آقای هالو، اجاره‌نشین‌ها، طلسم، جدایی نادر از سیمین، فرزند خاک، ملکه، حکم، ...
سینمای کیمیایی را زیاد دوست دارید نه؟
زرین‌دست: بله. او جزو کسانی است که قهرمان می‌سازد. شما به سینمای دهه‌ی ۵۰ نگاه کنید. چند فیلمساز می‌شناسید که دیالوگ فیلم‌هایشان در صدها فیلم کپی شده باشد؟ آن دستی را که قیصر به دیوار کوبید و گفت یا پنج تن، ببینید چند بازیگر در چند فیلم تکرار کردند؟ حالا نگفتند یا پنج تن... سینمای ما به کیمیایی مدیون است.
آرمان شما آن روزهای اول ورودتان به سینما چه بود؟
زرین‌دست: این بود که فیلمی بسازیم که برای ساخت آن مجبور نباشیم به خاطر رقابت سقوط کنیم. در آن دوران سینما در سیطره‌ی سینمای غرب بود و رقابت نابرابر؛ برای همین مجبور می‌شدند تن به صحنه‌هایی بدهند که واقعاً مزخرف بود. من آرزو داشتم سینما عاری از این سقوط‌ها باشد. بعد از انقلاب در بخش‌هایی به این ساختار رسیدیم ولی نه به نقطه‌ی اتکایی که به آن ببالیم. آرزو دارم روزی برسد که همه به فیلمسازان اعتماد کنند و بدون ملاحظات سینما راه خود را برود.
فکر می‌کنید تفاوت نسل شما با نسل امروزی که به سینما فکر می‌کند و واردش می‌شود چیست؟
زرین‌دست: نسل من برای به‌دست‌آوردن یک موقعیت خیلی تلاش می‌کرد و انرژی از دست نمی‌داد. اما نسل فعلی کمی طلبکار است و بیشتر سعی می‌کند فرصت به دست بیاورد نه آن‌که آنچه را هست از دست ندهد؛ و از خانواده و سیستم اجتماعی و همه انتظار دارد دست به دست دهند و دودستی چیزی را در اختیارش بگذارند. درحالی‌که من شخصاً برای یادگرفتن سعی کردم در خودم سیستمی به وجود بیاورم که خیلی نگاه کنم و نگاهم را کنترل و تربیت کنم. هنوز هم دارم یاد می‌گیرم و مثلاً مجلات فیلمبرداری و تکنولوژی روز را مشترک هستم و سعی می‌کنم با آنچه در جهان امروز می‌گذرد آشنا باشم.
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: سینمای جهان مسعود کیمیایی فیلم و سریال ایرانی سینمای ایران علیرضا زرین دست سینمای ایران برادر بزرگ فیلم هایی نقش مهمی فیلم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۸۹۵۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ببینید | واکنش جدید زاکانی به حواشی قرارداد چینی: شهردار تهران طلبکار شد!
او تاکید کرد که مدتی است که آن فرد اعلام کرده مسائل را مطرح می‌کنم اما در نهایت چه چیزی گفت وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت کشور، دستگاه‌های امنیتی و بانک مرکزی صفر تا صد موضوع را می‌دانند موضع ما شفاف و افتخار این دوره است. چهار ماه زمان تحویل تعهد چینی‌هاست که پس از دریافت پیش‌پرداخت انجام خواهد شد. عده‌ای می‌خواهند کار در شهر انجام نشود اما انجام شد. منبع: اقتصادآنلاین
265 33
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902682
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد